Ndërkohë që ti bie përmbys mbi gazeta, shkruan e dërgon rezumera me shpresën se dikujt do t’i bjerë në dorë a në sy, ha drekën me vjas’ përpara kompjuterit, se ne pushim do t’u sulesh dyqaneve për këpucët që duhet të ujdisin me kostumin (atë grinë që e kape “me alamet çmimi” por që të tregon pak si të rrasur,) tamam në këtë kohë, dikush po ngre leqet e radhës.
Sytë më qenë bërë boçkulla nga shkronjat mikroskopike të njoftimeve në gazetë. Ishte mbrëmje vonë, kur më kapi syri kërkesën për “associate” në një organizatë që më tingëlloi si UNICEF-i. Ndreqa rezumenë dhe e nisa fët e fët. Pas dy ditësh më kërkuan të paraqitesha në intervistë. Zyrën e gjeta kollaj, një godinë mediokre dykatëshe, në qytetin fqinjë. Ndërsa ngjisja shkallët, më ra në sy muri i mbushur dëng me kornizat e praruara të vip-ave të United Children’s Funds: president, zv. president, zv. president, zv. president, CEO, CFO, administrator, menazher, menazher, menazher, shef, shef, shef, shef menazher….s’kishin lënë titull e kombinacion pa vënë! Nga portretet të shihnin në bebe të syrit të rinj të lumtur, në kostume shik, me dhëmbët xix’ që të vinin në ngasje t’i numëroje – ndoshta 36? Njeriu i shkretë kapej në befasi nga gjithë ai gëzim i bujshëm që rridhte rrëke nga sytë, faqet, goja, sikur të qe lënë rubineti hapur – kishte bërë karrierë rinia, jo shaka! Shkallët që më kishin mbetur i ngjita fluturidhë.
Më futën në testet e kompjuterit e pastaj në dhomën tjetër, për intervistën me një djalë rreth të tridhjetave. Fokusi i organizatës qenë fëmijët në nevojë – jetimët, të adoptuarit, të rrëmbyerit, të ringjeturit. Djali foli, po unë bilbilova – dy vjet pune në UNICEF-in e Tiranës, kisha ç’të tregoja! M’u duk se mbeti i kënaqur. Ndërkaq, në zyra hynin e dilnin aplikantë të tjerë që kalonin në të njëjtin konvejer. Na bënë të gjithëve bashkë e na spjeguan që faza e parë e punës ishte mbledhja e fondeve për projektet e organizatës. Për këtë do të trainoheshim për tre ditë, duke filluar që nga ai moment, natyrisht, nëse qemë dakort. Na vunë përpara ca formularë ku na kërkuan të firmosnim, midis të tjerave, që trainimi do të qe i papaguar. Më caktuan të shkoja me makinë në një qendër komerciale, gati një orë larg nga zyra, bashkë me 3 të tjerë: Sara përgjegjësja, Majku në timon, Oskari fruth, si puna ime. Sara, një thatime e pamoshë, duhej të kish ngrënë turtullin që në mëngjes: “fushata e ‘86 ashtu, e fushata e ‘97 kështu.” Pa humbur kohë zuri të na spjegonte strategjinë që do përdornim në projektin konkret: do pozicionoheshim në dalje të supermarkatit dhe do përpiqeshim të ndalnim për pak klientët që dilnin me karrocat me ushqime, duke u spjeguar misionin tonë. “E mbani mend fushatën për fëmijët jetimë në vitin aq e kaq? Ishim ne që e organizuam! Tani po pregatisim këtë dhe atë. Do të kishit mundësi të ndihmonit? Çdo shumë është e mirëpritur!” Na la pak minuta në heshtje që ta bluanim me vete paragrafin, ndërkaq që mbërritëm në vend. Zbritëm dhe u ndamë: unë me Majkun në njërën dalje, përballë njeri-tjetrit, Sara me Oskarin në daljen tjetër. Na dhanë ca broshura me logon blu të organizatës që i përngjante aq shumë asaj të UNICEF-it, dhe na thanë t’i mbanim në dorë, kur të flisnim me klientët. “Më shiko mua në fillim, dhe pastaj bëj të njëjtën gjë.” – më udhëzoi Majku, dhe më dorëzoi një kovëz plastike të bardhë.
Klientët qenë të pakët. Ata që ndalonin, dallonin emrin e organizatës dhe nxirrnin portofolin, pa e lënë Majkun të mbaronte këngën. Kishin kaluar 15 minuta e unë s’isha hedhur akoma në ujë. Majku ma bëri me shenjë nga klienti që sapo dilte – radha ime, s’bëja dot xhibla! Me zë të mekur, fytyrën shafran, ia nisa, ngeca… e bëra lëmsh – m’u duk se anglishtja më la shëndenë, pale dinjiteti! Pak nga pak, e mblodha veten, dhe ora 1 më gjeti me rreth 12 dollarë në kovëz. Ja ku vjen Sara me Oskarin – koha të hamë drekë. Sara më mori me vete tek një lokal i vogël me ushqim kinez, ku zumë një tavolinë jashtë. “Ti prit këtu,” më tha, dhe shkoi të porosiste ushqimin: një supë me dumplings dhe një kuti kartoni me oriz. Ndau gjysëm racioni për mua dhe më tha: “Duhet të kursejmë çdo cent për kauzën e organizatës” – sytë prej kunadheje i lëvizën si zhivë në fytyrën e shpëlarë. Mbaruam shpejt dhe u kthyem në llogore, ku na zuri ora 4 – unë me 38$ (arritje spektakolare, falë një zotërie që dhuroi 20$) dhe Majku me 56$ (në makinë s’e shqepi gojën, po me klientët ishte gjyzar!) I dorëzuam paratë Sarës dhe u nisëm. Portretet e zyrës vazhdonin të shpërndanin lumturi të pashterrshme, por mua më qenë lagur bateritë. Mbërrita në shtëpi, si i ziu i jetës. Kreshniku qe bërë merak (celularë s’kishim atëhere.) I tregova fill e për pe ditën e “punës” – dy koka bashkë e s’i jepnim dot dum, por që mbante erë, mbante! Vendosëm të merrnim në telefon Xherin (Jerry Raphael, patron i arteve të Clifton-it, hebreu shpirtmadh që na hapi shtëpinë kur mësoi se Kreshniku ishte skulptor.) E pyeta Xherin nëse ia kish zënë veshi organizatën dhe i shpjegova gjithshka. “Skemë kusarësh” konkludoi menjëherë. “Uaa, si ka mundësi të ndodhë kjo në Amerikë, ditën me diell? Duhen raportuar!” – i thashë e shokuar. “Mos u merr me ta – po të morën në telefon, mos iu përgjigj,” më këshilloi. Të tromaksur, pamë njeri-tjetrin në sy. Lavdi Perëndisë, mund të kisha përfunduar në ndonjë hendek!
Atë mbrëmje telefoni ra e ra, derisa u duk se e mblodhën mendjen dhe më hoqën nga lista. Po s’ka gajle – ditë e re, emigrantë të rinj, gjah i ri…
Hajde, gëzuar!
